آنتیژن مادهای است که توانایی تحریک دستگاه ایمنی بدن جانور را دارد و اختصاصا با آنتیکورهای تولید شده توسط دستگاه ایمنی واکنش میدهد. ماهیت شیمیایی آنتی ژن میتواند پروتئین ، پلی ساکارید ، لیپید و حتی اسید نوکلئیک باشد. |
سالها قبل از کشف میکرو ارگانیسمها معلوم شده بود که یکبار ابتلا به بیماری نظیر آبله فرد بهبود یافته را اختصاصا در برابر آن بیماری ایمن میسازد. در قرن 19 لوئی پاستور رابرت کوخ کوششی جهت بررسی امکان ایمن سازی انسان با میکروبهای سیاه زخم ، هاری و سایر بیماریها به عمل آوردند. آنها دریافتند که ایجاد ایمنی در صورتی امکان دارد که این قبیل میکروبها طوری تغییر داده شوند که قدرت بیماریزایی خود را از دست داده یا کشته شوند. در این پژوهشها مولکولهایی که در چنین واکنشهایی تمایل به یکدیگر دارند مشخص میشود. ایمنی طبیعی موروثی بوده و مستقل از برخورد قبلی با آنتی ژنها است.
ایمنی اکتسابی به تولید یا کسب آنتی کور یا سلولهای ایمنی اختصاص یافته بستگی داشته و از اینرو اختصاصی میباشد. آنتی کور پروتئینی است که بدن در پاسخ به وجود یک آنتی ژن تولید کرده و این ماده اختصاصا میتواند با همان آنتیکور ترکیب شود. ویژگی یک مولکول آنتی ژن یا آنتی کور با اندازه و شکل شاخص آنتی ژن و محل واکنشگر آنتی کور مربوطه تعیین میگردد. زیرا بایستی بین آن دو تناسب فیزیکی تکمیلی دقیقی وجود داشته باشد. هر ماده بیگانهای قادر به ایجاد پاسخ ایمنی نیست.
اغلب آنتی ژنها مولکولهای درشتی هستند. از لحاظ ترکیب شیمیایی آنتی ژنها ممکن است پروتئین ، پلی ساکارید ، چربیها و حتی اسید نوکلئیک هم باشند. یکی دیگر از صفات اختصاصی آنتی ژنها بیگانه بودن آنها نسبت به بدن میزبان است.در غیر این صورت یک فرد میتوانست از نظر ایمنی نسبت به مواد بدن خود واکنش نشان داده و در نتیجه آسیبهای بافتی پدید آید. در شرایط غیر طبیعی این چنین پیش آمدی رخ میدهد و بیماریهایی به نام بیماریهای خود ایمنی ایجاد میشود. گرچه موادی که وزن مولکولی کوچک دارند خود غالبا آنتی ژنیک نیستند ولی میتوانند به عنوان هاپتن عمل کنند.
هاپتن مادهای است که قادر است با آنتیکور واکنش نشان دهد ولی نمیتواند محرک تولید آنتیکور واقع شود. بنابراین یک هاپتن ممکن است یک شاخص آنتی ژنی یا بخشی از آن باشد.به عنوان مثال پنیسیلین مادهای با وزن مولکولی کم است که به تنهایی خاصیت آنتی ژنی ندارد ولی در بدن مواد حاصل از تجزیه آن به صورت هاپتن عمل کرده و میتواند با پروتئینهای درشت مولکول بدن ترکیب یافته و کمپکسهای ناقل هاپتن با خاصیت آنتی ژنی ایجاد نماید. توانایی بسیاری از مولکولهای کوچک در ایجاد خاصیت هاپتن احتمال واکنشهای ایمنی را که علیه مواد بیگانه ایجاد میگردد فوقالعاده افزایش میدهد.
فاکتورهای متعددی از جمله سازمان ژنتیکی در تعیین واکنش میزبان نسبت به آنتی ژن خاص دخالت دارد. عدم توانایی ایجاد پاسخ ایمنی نسبت به آنتی ژن قوی را تحمل پذیری ایمنی نامند. تشخیص بافت خودی و در نتیجه عدم واکنش ایمنی نسبت به ماده خودی شکلی از تحمل پذیری است. مکانیسمهای کنترل پیچیدهای در این پدیده عمل میکنند که در حال حاضر فقط تعداد معدودی از آنها شناخته شده است.
هنگامی که آنتی ژن بیگانه وارد بدن میشود به سرعت از راه بافت لنفاوی در خون نفوذ کرده و سرانجام بوسیله ماکروفاژها از گردش خون خارج میگردد. در درون ماکروفاژها انواع مولکولهای درشت و ذرات بلعیده شده به کمک آنزیمها به مولکولهای آنتی ژنیک کوچک تبدیل میشوند. این مولکولها خود را به سلولهای سازنده آنتیکور میرسانند ماکروفاژها خود قدرت تولید آنتیکور را ندارند ولی غالبا در پاسخهای آنتی کوری نقشی به عهده دارند زیرا آنها آنتی ژنها را آماده کرده و آنگاه آنها رابه لنفوسیتهای واکنشگر معرفی میکنند. آنتی کورهای تولید شده وارد جریان خون شده و واکنشهای دستگاه ایمنی را بکار میاندازند.
واکنش آگلوتینه شدن
از لحاظ اصول واکنش آگلوتینه شدن به واکنش راسب شدن شباهت دارد. ولی در واکنش آگلوتینه شدن آنتی ژن به جای محلول بودن به صورت ذرهای است لذا تودههای بزرگتری از ترکیب آنتی ژن-آنتیکور پیدا میشود. آگلوتینه شدن و راسب شدن در بدن به زدودن آنتی ژن از خون کمک میکند. زیرا مواد آگلوتینه شده یا کمپلکسهای درشت آنتی ژن - آنتی کور نسبت به ذرات تک تک آنتی ژن یا مولکولهای آن سریعتر و بهتر بوسیله فاگوسیتها گرفته میشوند.
به استناد سایت انجمن ژنتیک؛ مجلس سنای آمریکا لایحه ای را تصویب کرد که به محدودیت هایی که جورج بوش رییس جمهور این کشور چهار سال پیش بر تحقیقات آزمایشگاهی در زمینه سلول های بنیادی در جنین انسان وضع کرده بود، پایان می دهد.
رییس جمهور ایالات متحده تحقیقات آزمایشگاهی را به دلیل آنکه به گفته او به نابودی جنین انسان منجر می شود، غیر اخلاقی دانسته بود: "من به صراحت به کنگره اعلام کرده ام که با مصرف کردن پول مالیات دهندگان آمریکایی برای ترویج علمی که زندگی انسان را نابود می کند، مخالفم. بنابراین قانونی را هم که در همین راستا باشد وتو خواهم کرد."
سلول های بنیادی سلول های اولیه ای هستند که در مغز استخوان انسان یافت می شوند و توانایی تبدیل به سلول ها و بافت های دیگر را دارند. بهره گیری از سلول های بنیادی بزرگسالان برای ترمیم بافت های آسیب دیده در سال های اخیر گسترش یافته است و دانشمندان امیدوارند تحقیقات بر روی سلول های بنیادی جنین به درمان امراضی مانند سرطان و پارکینسون کمک بیشتری بکند.
آقای بوش می تواند مصوبه نهایی سنا را وتو کند، و اگر به این کار دست بزند، برای اولین بار خواهد بود که در شش سال گذشته از این اختیار خود به عنوان رییس جمهور ایالات متحده استفاده می کند.
مدافعان طرح می گویند آزمایش روی سلول بنیادی جنین می تواند به درمان بیماری هایی چون سرطان و دیابت منجر شود
سیاستمردان محافظه کار آمریکا، از جمله رئیس جمهور، و به ویژه نمایندگان با گرایش های مذهبی در حزب جمهوریخواه آزمایش روی سلول های بنیادی جنین را غیر اخلاقی دانسته و می گویند این تحقیقات را روی همان سلول های بزرگسالان نیز می توان انجام داد.
سناتور سام براون بک، از حزب جمهوریخواه با اعلام اینکه صرف حدود 500 میلیون دلار در چند سال گذشته هنوز به نتیجه خاصی نرسیده است، می گوید: " آزمایش بر روی سلول جنین ظلم به انسان ضعیف تر است و موجب پشیمانی ما در آینده خواهد شد."
از سوی دیگر، برخی نمایندگان کنگره آمریکا از آزمایش روی سلول بنیادی جنین حمایت می کنند و با این نظر محافل مذهبی که بلافاصله پس از لقاح در سلول جنین روح انسانی دمیده می شود، مخالفند.
این گروه بر این باورند که آزمایش های جدید بر روی سلول بنیادی جنین می تواند در نهایت به درمان ده ها هزار بیمار مبتلا به سرطان، دیابت و آلزایمر کمک کند.
سناتور از حزب جمهوریخواه در دفاع از این تحقیقات می گوید: " بیش از 400 هزار سلول منجمد جنین انسان وجود دارد که بدون استفاده مانده است. ما می توانیم از این سلول ها بهره برداری کنیم یا آنها را از بین ببریم... یک قرن پس از امروز مردم خواهند پرسید که چگونه در آن زمان کسانی با تحقیقاتی که می توانست جان انسان ها را حفظ کند مخالفت می کردند."
با تصویب لایحه توسط سنا، اختلاف نظر درباره آزمایشهای سلول انسانی در آمریکا وارد مرحله تازه ای شده است.
(بر گرفته از سایت embio.blogfa.com)
پلاستها
پلاستها اندامکهایی هستند که در سلولهای گیاهی و برخی موجودات تک سلولی مثل جلبکها و قارچها مشاهده میشوند. واژه پلاست از کلمه پلاستوس (plastos) به معنای ساخته شده گرفته شده است. این واژه در سال 1884 بوسیله ( ا ستراسبورگر)اپیشنهاد شد. |
پلاستهای کوچک ، کمرنگ یا بی رنگ هستند که پیش تاز یا پیش رو همه پلاستها هستند که معمولا در مریستم انتهایی ریشه و ساقه وجود دارند. پیش پلاستها بسته به شرایط محیطی و نوع بافتی که در آن قرار دارند به پلاستهای دیگر تبدیل میشوند. مثلا پیش پلاستها (پروپلاستها) وقتی در معرض نور قرار می گیرند (در برگها و سایر اندامهای هوایی) به کلروپلاستها تبدیل میشوند.
کلروپلاستها مکان تولید غذا در سلول است و معمولا دیسک مانند هستند و به قطر 6 - 4 میکرون میباشند. رنگدانه موجود در کلروپلاستها ، کلروفیل و کاروتنوئید است. ولی چون مقدار کلروفیل بیشتر است، به رنگ سبز دیده میشود. رنگ کاروتنوئیدها در پاییز در برگها ، پس از آنکه کلروفیل تخریب شد، مشاهده میگردد. رنگ کاروتنوئیدها همچنین در برگهای پیر دیده میشود. در یک سلول مزوفیل برگ در حدود 50 - 40 کلروپلاست وجود دارد. در هر میلیمتر مربع 500 هزار کلروپلاست دیده میشود.
پوشش کلروپلاست مضاعف است و متشکل از غشای درونی و غشای بیرونی است و ماده زمینهای کلروپلاست شامل نشاسته و اکثر آنزیمهای لازم برای فتوسنتز و سایر مواد به صورت محلول میباشد. استروما (ماده زمینهای کلروپلاست) شامل 50 درصد پروتئینهای کلروپلاست است. در بخشهایی از استروما DNA و RNA و ریبوزومها مشاهده میشوند. دانههای نشاسته کلروپلاستها از ذخایر موقتی گیاه هستند. زمانی که گیاه فعالانه فتوسنتز میکند. نشاسته در کلروپلاستها انباشته میشود.
در شب این نشاستهها تجزیه شده و به آمیلوپلاستها انتقال و در آنجا ذخیره میشود. سیستم غشایی کلروپلاستها از وزیکولهایی مسطح به نام تیلاکوئیدها تشکیل یافته و مجموعه تیلاکوئیدها تشکیل گرانوم را میدهد. هر گرانولوم از 100 تیلاکوئید تشکیل شده که مانند ستونی روی هم قرار گرفتهاند. گرانوم توسط فرت به هم وصل هستند. بنابراین سیستم غشایی درون کلروپلاستها شامل فرت و گرانومها هستند. کلروپلاستها علاوه بر آنکه محل فتوسنتزند در سنتز اسید آمینه و اسید چرب نیز شرکت میکنند.
نحوه تشکیل کلروپلاستها از پیش پلاستها
در غشای درونی پروپلاست وزیکولهایی تشکیل میشود. به عبارت دیگر غشای درونی به درون استروما جوانه زده و این وزیکولها از غشای درونی جدا میشوند. سپس وزیکولها بهم میپیوندند و وزیکولهای مسطحی را بوجود میآورند. در نهایت وزیکولهای مسطح به هم پیوسته و تشکیل گرانا و فرت را میدهند و کلروپلاست بالغ میشود. اگر گیاه در غیاب نور باشد، پروپلاست به اتیوپلاست تبدیل میشود.
وزیکولهای جدا شده از غشای درونی به هم میپیوندند و شبکه نیمه بلوری موسوم به جسم پرولاملار را تشکیل میدهند. به چنین پلاستی اتیوپلاست گویند. گیاهی که این نوع پلاست را دارد، اتیوله شده است ولی اگر در معرض نور قرار گیرد اتیوپلاستها به کلروپلاست تبدیل میشوند. پروپلاستها به انواع دیگری از پلاستها نیز تبدیل میشود. اکثرا کلروپلاستها به کروموپلاستها تبدیل میشوند اما عکس این قضیه نیز اتفاق میافتد.
پلاستهای زرد و نارنجی و قرمز رنگی هستند که به اشکال مختلف دیده میشوند و کلروفیل ندارند. ولی دارای کاروتنوئیدها هستند. کاروتنوئیدها مسئول رنگ زرد و نارنجی و قرمز در گلبرگها ، میوهها و برخی ریشهها است (مثل هویج). در بیشتر موارد کروموپلاستها از کلروپلاستها بوجود میآیند. مثلا در میوهها به هنگام تشکیل ساختار درونی کلروپلاست تغییر میکند و به کروموپلاست تبدیل میشود.
سیستم غشایی به هم میخورد و تیلاکوئیدهای کمی باقی میماند. کاروتنوئید فراوانی ذخیره میشود که این کاروتنوئیدها ممکن است در گلبولهای چربی انباشته شوند یا به صورت بلور یا بصورت دیگر. به ندرت ممکن است کروموپلاستها از پیش پلاستها بوجود آیند. کروموپلاستها شکل منظمی ندارند. وظیفه کروموپلاستها جلب کردن حشرات و پرندگان و پروانهها و... برای انتشار دانههای گرده و.... است.
پلاستهای بدون رنگدانه هستند که این پلاستها معمولا در اندامهای زیر زمینی که دور از نور هستند، دیده میشوند. ولی در بخشهای هوایی هم دیده میشوند. در سنتز مشارکت ندارند بلکه وظیفه آنها ذخیره است. لوکوموپلاستها شامل آمیلوپلاستها (که نشاسته ذخیره میکنند.) ، پروتئینوپلاستها (که حاوی پروتئین هستند.) و اولئوپلاستها (که حاوی روغن هستند.) میباشد.
در لپههای دانه گیاه هم آمیلوپلاستها هم پروتئینوپلاستها و هم اولئوپلاستها یافت میشوند. در آلبومن دانه گیاه پروتئینوپلاست و اولئوپلاست یافت میشود که پروتئین و روغن موجود در این پلاستها به محصولات ساده (اسیدهای آمینه و اسیدهای چرب) تجزیه شده و به هنگام رویش دانه برای نمو گیاهک بکار میرود.
با سلام خدمت همه شما دوستان گرامی بزودی در این وبلاگ مطالب متنوعی از علوم مختلف همچون زیست شناسی-میکروبیولوژی-ایمونولوژی و..... به زبان فارسی ارائه می شود.(منتظر ما باشید)